In dankbaarheid gedenken wij
Pater Gerard Zwaard. SCJ.
Gerard werd geboren op 23 februari 1938 in Den Haag als oudste van een slagersgezin van 8 kinderen. In zijn levens-verhaal schrijft hij, “als jongetje stond ik op een kistje, achter de snijmachine in de slagerij van Pa”. Hij vond het fijn om mee te helpen. Zijn hele leven heeft hij zich zeer betrokken gevoeld bij de slagerij en als hij in De Lier was ging hij altijd langs bij Geertjan voor een heerlijk stukje kaasgrillworst.
Gerard groeide op in een goed katholiek gezin waar veel aandacht was voor gebed. Hij vond dat hij het goede voorbeeld moest geven aan de rest van het gezin. Al vroeg kreeg hij het verlangen om priester te worden. Na de lagere school ging hij naar het klein seminarie van de priesters van het H. Hart te Bergen op Zoom. Omdat het lager onderwijs in De Lier niet voldoende was voor de start aan het gymnasium heeft Gerard het eerste jaar twee keer gemaakt. Later schreef hij dat hij in het Juvenaat mooie jaren heeft gehad en dat zijn liefde voor de Congregatie er meer vaste vorm heeft gekregen. Elke drie maanden was er een Missiedag. Er kwamen dan missionarissen over hun werk te vertellen. De missionarissen die in Indonesië werkten hebben altijd grote indruk mij gemaakt. Zo vertelde hij. ‘Zijn moeder was niet zo enthousiast toen hij haar vertelde dat hij naar Indonesië wilde gaan om daar te gaan werken. Haar broer Henk die onderwijzer was is daar tijdens de oorlog omgekomen’.
Na het behalen van het eindexamen in het Juvenaat ging Gerard naar het Noviciaat in Asten. Waar een tijd van bidden, werken en veel lezen aanbrak en had daar alle tijd om over zijn toekomst na te denken. Dit jaar werd voltooid met het uitspreken van de drie geloften op 8 september 1958. Hierna ging hij naar het groot seminarie in Liesbosch voor twee jaar filosofie en een jaar theologie. Uiteraard was er ook ruimte voor ontspanning en was in de zomer wel eens in het zwembad te vinden. Zelf vertelt hij: ‘dat hij in die drie jaar meer zicht kreeg op zijn roeping’. Bij het uitspreken van zijn eeuwige geloften was voor hem duidelijk dat hij zijn toekomst als religieus en priester goed zag zitten. Hierna volgde een stage jaar te Helmond. Na dat jaar verhuisde hij naar Nijmegen waar hij na vier jaar theologie studie zijn opleiding voltooide. Samen met 13 medebroeders is hij op 27 maart 1965 in Nijmegen door monseigneur W. Bekkers tot priester gewijd. Na het pastorale jaar te Amsterdam waar hij zich ook heeft kunnen voorbereiden op zijn vertrek naar Indonesië. En vertrok hij naar Indonesië op 30 september 1966. Bij zijn aankomst ging hij meteen Javaans studeren en werd lid van onze Indonesische provincie en werd in 1987 Indonesische staatsburger.
Daar heeft hij in verschillende parochies gewerkt met veel inzet en enthousiasme o.a. in Pringsewu waar hij benoemd werd tot pastoor en waar hij met behulp van de vele parochianen een prachtige kerk heeft gebouwd waar hij erg trots op was. In 1973 werd hij benoemd tot novicemeester in Gisting een mooi maar geen gemakkelijk werk. Toen het noviciaat verhuisde naar Yogyakarta werd hij daar later ook nog rector van de communiteit. Hierna werd hij benoemd tot econoom van het bisdom Tanjung Karang onder bisschop A. Henrisoesanta. Daarnaast verleende hij in verschillende parochies assistentie. Zijn taak als missionaris heeft hij 45 jaar mogen uitoefenen met grote inzet en toewijding. Als priester voelde hij zich betrokken bij mensen. (Een mensenmens) Hij bood hen een luisterend oor en hulp waar dat nodig was.
In 2012 keerde hij definitief terug naar Nederland. Zelf zegt hij hierover: ‘ik had de indruk dat ze mij niet meer nodig hadden’, en ging wonen in ons klooster in Den Haag, dichtbij zijn geboortestreek. Dicht bij zijn familie. Dankbaar voor alles wat hij in Indonesië voor zijn mensen heeft kunnen en mogen doen. Met een gerust hart keerde hij terug naar Nederland. Maar ook hier zat Gerard niet stil want hij was pastor in hart en nieren en verleende al heel gauw assistentie. Hij werd ingedeeld bij de Westlandse Parochiefederatie en genoot om in de Eucharistie voor te mogen gaan in verschillende Westlandse kerken. Verder werd hij ook vrijwilliger in het Aandachts centrum. Het Aandachts centrum is een inloophuis voor dak- en thuislozen. Hier voelde hij zich direct thuis en kon hij veel betekenen voor de bezoekers en werd er zeer gewaardeerd.
Na 5 jaar met veel plezier in Den Haag te hebben gewoond dicht bij zijn familie moest hij Den Haag helaas vaarwel zeggen en vertrok hij naar het St. Jozefklooster in Nijmegen. Ook hier paste Gerard zich snel aan, maar woonde nu helaas verder verwijderd van het Westen, en was hij weer beschikbaar voor het pastoraat. Ook hier weer ging hij weer regelmatig op assistentie in de Agnesparochie in Lindenholt en maakte vele wandelingen in de tuin en omgeving. Contact met mensen was zijn grote drive en daar genoot hij erg van. Gerard wist heel goed waar het in het leven om gaat. Geen macht, geld of status, maar beschikbaar zijn voor je medemens.
Helaas ging zijn gezondheid achteruit en kreeg hij steeds meer last met zijn ademhaling en moest hij wel stoppen met de assistentie wat hij heel erg vond. Toen besloten werd om het St. Jozefklooster te sluiten 2021, verhuisde hij als een van de eerste naar het Catharinahof te Nijmegen. Ook hier kon hij zijn dagelijkse wandelingetje doen, de ene keer wat verder dan de andere keer. Gerard was een groot liefhebber van klassieke muziek. Want als je bij hem kwam dan zat hij meestal aan zijn bureau te luisteren naar klassieke muziek of opera. Hij genoot daar werkelijk van en kon er ook veel over vertellen. In het St. Jozefklooster presenteerde hij regelmatig een middag klassieke muziek en gaf daarbij uitleg.
Tot het einde toe hield hij de touwtjes strak in handen. Alles was tot in de puntjes geregeld. Nog maar enkele weken geleden vierde hij zijn verjaardag omdat het te vermoeiend zou zijn voor hem regelde hij het bezoek met familie. Zodat ze niet allemaal tegelijk zouden komen. Zodat hij optimaal kon genieten van hun bezoek. De laatste dagen van zijn leven hebben we nog veel samen kunnen praten en hebben de uitvaart kunnen voorbereiden. Wat heel fijn was. Gerard wist wat hij wilde, zoals de lezingen en wat er gezongen werd bij zijn uitvaart. Hij vertelde dat hij deze lezingen erg mooi vond en ze ook vaak in Indonesië gebruikte. Nog gesterkt door het Sacrament van de zieken in bijzijn van zijn familie, is hij dinsdag 14 maart 2023 rustig en vredig ingeslapen.
Gerard wij zullen je meedragen in onze herinneringen en in ons hart. Je was een waardevolle, dankbare geliefde medebroeder. Bedankt voor je grote inzet, voor je broederlijke liefde, je dienstbaarheid en vriendschap. Bedankt ook voor de wijze waarop jij jouw leven samen met je familie, met zoveel mensen in Indonesië en vele anderen hebt gedeeld. Moge de goede Vader je nu troostend in zijn armen nemen, dat Hij je nu voorgoed de diepste geborgenheid schenkt. Rust nu maar in Gods eeuwige vreugde, hij zal zeker met je zijn, want je bent echt welkom bij Hem.
Namens de communiteit
Pater W. Halters.