In memoriam pater Wilhelmus Johannes Maria van Paassen scj
Wim werd geboren op 29 november 1932 te Kwintsheul als oudste in een tuindersgezin van acht kinderen. Hij wilde al vroeg priester worden en het liefst missionaris. Na zijn lagere school ging hij daarom naar het Juvenaat van de Priesters van het Heilig Hart te Bergen op Zoom. Hij maakte zijn noviciaat te Asten en deed zijn professie op 8 september 1954. Zijn hogere studies, filosofie en theologie, volgde hij in Liesbosch en Nijmegen, van l957 tot 1959 onderbroken voor bureauwerk te Helmond. Op 15 juli 1961 ontving hij de priesterwijding uit de handen van mgr. U. Lehman sscc, een oud missiebisschop die op het laatste moment bereid was de zieke mgr. Bekkers te vervangen. Wim heeft dat later vaak verteld.
Zijn eerste benoeming was moraaltheologie te gaan studeren aan de Pauselijke Thomas Universiteit te Rome. Dit was een zeer inspirerende tijd voor hem mede omdat in die jaren het Tweede Vaticaans Concilie werd gehouden. Hij promoveerde cum laude in 1969 en kwam daarna terug naar Nederland. Omdat de eigen opleiding van de SCJ in Nijmegen gesloten was, werd Wim een paar jaar wetenschappelijk medewerker aan de universiteit. Hij begeleidde in ons Studiehuis ook zeven pas afgestudeerde studenten van het Juvenaat die theologie gingen studeren, omdat ze nog overwogen of ze priester zouden worden. In 1968 kwam het verzoek uit Delft of hij studentenpastor wilde worden. Die kans heeft hij graag aanvaard – naar eigen zeggen was hij geen priester geworden om de wetenschap in te gaan – en hij heeft die taak met veel voldoening uitgeoefend tot 1973.
Daarna kwam een wending in zijn leven. Vanaf die tijd kon Wim zijn kwaliteiten als bestuurder ten volle benutten. De nieuw benoemde bisschop van Rotterdam, mgr. A. Simonis, vroeg hem of hij vicaris wilde worden. Wim heeft dat ambt aanvaard en bleef vicaris tot 1979. Zelf zei hij over deze periode dat hij de bisschop meerdere keren heeft gewezen op het feit dat besturen beter is als het gebeurt met overleg dan met maatregelen. Hij wilde loyaal zijn zowel naar de bisschop als naar de priesters en leken in het bisdom. De bisschop schreef bij Wims afscheid als vicaris dat hij deze loyaliteit zeer gewaardeerd heeft en dat Wim een relatie had opgebouwd van vriendschap en vertrouwen met velen in het bisdom. Daarvoor was de bisschop hem zeer dankbaar.
Het bisdom Rotterdam moest Wim afstaan aan de congregatie, toen Wim in 1979 gekozen werd als provinciaal overste. Deze taak heeft hij negen jaar vervuld. Drie ambtstermijnen was een unicum in de congregatie. Wim was ook als provinciaal een echte bestuurder. Hij had een goed overzicht over alle deelaspecten van het ambt. Hij kon inspireren vanwege zijn grote kennis van onze spiritualiteit. Verschillende publicaties van hem op dit terrein trokken ook de aandacht op internationaal niveau van de congregatie en werden ook daar uit gegeven. Naast deze inspirerende taak heeft Wim veel overlegd in de diverse gremia van de provincie zoals zijn bestuur, de kapittels, de rectorenvergaderingen en de provincieraadzittingen. Verder heeft hij de nodige reizen gemaakt naar de medebroeders in het buitenland. Van deze reizen maakte hij steeds voor Mededelingen SCJ uitgebreide verhalen waarin veel waardering voor het werk van de missionarissen door klonk. Ook in Nederland was Wim veel onderweg om communiteiten en individueel wonende medebroeders te bezoeken. Verder heeft hij pogingen gedaan om roepingenpastoraal op te zetten en hij heeft daarvoor de communiteit “Leo Dehon” opgericht in de Calandstraat te Rotterdam . Hij wist de oude bewoners daar bereid te vinden om elders te gaan wonen. De resultaten van dit initiatief zijn helaas heel mager gebleken, maar vooral ook voor het buitenland was het duidelijk dat onze provincie wel degelijk pogingen heeft ondernomen.
Toen zijn ambtstermijn in 1979 als provinciaal voorbij was, kwam het verzoek van mgr. Ph. Bär osb of hij vicaris generaal bij hem wilde worden. Wim heeft die taak op zich genomen en begon aan een tweede periode Rotterdam. Ook deze tijd was voor hem bewogen en intensief. Hij kon weer een bijdrage leveren aan het beleid van het bisdom. Zo heeft hij mede vorm gegeven aan diverse beleidsterreinen, met name over de diaconie. Niet voor niets is dat ook een kernpunt van de scj-spiritualiteit. Mede vanwege deze brede oriëntatie kreeg Wim de onderscheiding tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Van 1988 tot 1994 was Wim naast vicaris ook Rector van Vronesteijn. Hij heeft een stevige structuur gegeven aan deze priesteropleiding. Deze dubbele baan vroeg veel van hem. Toen mgr. Ph. Bär osb onverwacht het bisdom verliet, heeft Wim samen met vicaris J. Zuidgeest tot de benoeming van mgr. A.van Luyn sdb het bisdombeleid verzorgd. Onder Mgr. A. van Luyn is hij tot 1999 vicaris gebleven. Zijn afscheid van het bisdom is groots gevierd bij Engels, met een inleiding van kardinaal Daneels en een druk bezochte receptie met enkele geestige voordrachten.
Wim nam in hetzelfde jaar zijn intrek in het Sint Jansklooster te Den Haag. Maar spoedig begon hij weer aan een nieuwe periode. Op verzoek van pt. M. Vernooij ging hij naar Kerala in India om daar in de pas opgerichte SCJ -vestiging de opleiding voor later roepingen op te zetten en te leiden. Hij was verder betrokken bij een interreligieus opvanghuis voor straatkinderen. Na een onafgebroken periode van enkele jaren in India geweest te zijn ging hij er telkens een half jaar heen. Dat heeft hij gedaan tot maart 2011. Vanaf die tijd bleef hij in Den Haag om van zijn oude dag te genieten. Zonder ambtsverplichtingen kon hij zich nu ook vrijelijk uiten over de huidige kerkelijke ontwikkelingen en de verschillende wensen op dit gebied. Soms haalde hij hiermee de pers, hoe diplomatiek hij zich ook uitdrukte.
Toen ons Sint Jansklooster te Den Haag gesloten werd in december 2017, verhuisde Wim naar het Sint Jozefklooster aan de Kerkstraat te Nijmegen. Daar heeft hij enkele jaren genoten van zijn oude dag. Hij moest echter in 2020 voor een paar maanden naar Joachim en Anna, omdat hij veel zorg nodig had. Helaas ging Wim langzaamaan zowel lichamelijk als geestelijk zo achteruit dat hij niet meer naar Catharinahof kon waarnaar het Sint Jozefklooster verhuisd was. Opname in Huize Rosa was noodzakelijk en daar is hij op 27 februari 2023 in alle rust overleden.
Mgr J. van den Hende heeft een uitgebreide brief aan het presbyterium van het Bisdom Rotterdam geschreven, waarin grote waardering tot uitdrukking kwam voor, zoals de bisschop schrijft: “de bijdrage van Wim aan het bestuur en het kerkelijk leven van het bisdom Rotterdam. Rijzig van gestalte, rap van tong, heeft hij zich van harte ingezet voor de vele aan hem toevertrouwde taken “.
Op maandag 6 maart 2023 hebben we afscheid genomen van Wim in een plechtige eucharistieviering in de Dominicuskapel van Huize Rosa en hem daarna op de begraafplaats te Jonkerbos te Nijmegen begraven.
J. de Rooij scj
Breda, 9 maart 2023.