Cees Overgaag
IN MEMORIAM
Pater Cornelis Marinus Lambertus Overgaag S.C.J.
(1927 – 2016)
Kees werd op 20 september 1927 geboren te Kethel (gem. Schiedam) als zesde kind uit een gezin van 9 kinderen dat uit 5 jongens en 4 meisjes bestond. Enkele jaren na zijn geboorte verhuisde het gezin naar Den Hoorn waar de ouders een winkel in kruidenierswaren en zuivel-producten begonnen. Na de basisschool ging Kees werken in de tuin van ome Bert en in de avond-uren volgde hij de handelsavondschool. Kees wilde net als zijn broer Bert naar het seminarie om priester en missionaris te worden. Het was een moeilijke tijd want we waren bezet door de Duitsers. Op 26 april 1944 vertrok hij naar het klein seminarie van de Priesters van het H. Hart van Jezus, eerst naar Twello en daarna naar het Juvenaat te Bergen op Zoom. Toen in september 1944 de spoorwegen niet meer reden kon Kees niet terug naar Bergen op Zoom. Zo werd er in Delft een noodschool opgericht voor alle priesterstudenten uit de omgeving maar enkele maanden later werd deze gesloten vanwege de razzia’s. Hierna kwam de hongerwinter. We aten bij gebrek aan aardappelen en groenten alleen maar suikerbieten en tulpenbollen zo schrijft Kees. Toen op 5 mei 1945 de wapenstilstand en bevrijding kwam konden we in juni weer naar Bergen op Zoom. ‘Ik had een jaar verloren’, maar eindelijk konden we beginnen aan onze spirituele en intellectuele vorming, schrijft hij. Christus werd voor ons het centrum van ons leven. Na het beëindigen van zijn seminarie ging Kees naar Asten om daar het noviciaat te beginnen. Hier legde hij op 8 september 1952 zijn eerste kloostergeloften af en had zijn benoeming al op zak voor Brazilië.
Een maand na zijn eerste professie vertrok Kees met nog 3 andere medebroeders (Hans Polman, Piet Neefs, en ook Jean Schijlen uit de Belgische provincie) naar Brazilië om daar in het seminarie “Cristo Rei” in Camaragibe filosofie en theologie te gaan studeren. In oktober 1952 vertrokken zij met de trein vanuit Rotterdam, via Zwitserland naar Genua in Italië, waar ze op 25 oktober op de boot stapten naar Rio de Janeiro. De aankomst op 3 december 1952 maakte grote indruk op Kees. Er moest eerst Portugees gestudeerd worden en de Braziliaanse cultuur eigen gemaakt. Kees ontplooide zich ondertussen op vele gebieden. Hij hield van muziek en zelf schrijft hij: als jongen speelde ik al mondharmonica. Zong graag gregoriaans en speelde op het harmonium van het seminarie. Later schreef hij nog enkele toneelstukken die ook door hem werden geregisseerd. Op 1 December 1957 werd hij tot priester gewijd door Mgr. Antonio Almeida de Morais aartsbisschop van Olinda-Recife. Eind november 1958 ging hij als jong priester voor het eerst na vele jaren weer terug naar Nederland om daar in het bijzijn van zijn familie zijn eerste H. Mis in Den Hoorn te vieren.
Bij zijn terugkeer naar Brazilië werd hij in 1959 benoemd tot leraar van het klein seminarie te Várzea en daarna in Fortaleza. Begin 1970 werd hij kapelaan in Paulista en in 1971 pastoor in Carlito Pamplona in Fortaleza. Hier kon hij zich helemaal ontplooien en voelde er zich thuis. Hij restaureerde de kerk, bouwde een overdekte sportzaal, zorgde voor maaltijden voor de kinderen op school. Hier kwam zijn pastorale hart tot volle ontplooiing. Hierna werd hij pastoor in Apodi en vanaf 1983 tot 1995 pastoor in Iputinga, waar Kees de kerk verrijkte met schilderingen, geschonken door zijn vriend Egidio Querald, een Spaanse schilder uit Barcelona. Ondertussen groeide de parochieschool onder zijn bezielende leiding, het aantal leerlingen vermeerderde van 200 naar 400. Verder werkte hij van 1995 tot 2008 als administrator in het seminarie “Cristo Rei” te Camaragibe. Hij legde er een sportveld en een zwembad aan. Tegelijkertijd was hij kapelaan van de Pius X parochie en bovendien van de zusters Karmelietessen. Tevens was hij van 1984 tot 2003 verbonden aan de kerkelijke rechtbank in het bisdom.
Toen zijn gezondheid verslechterde, vooral zijn gezichtsvermogen, keerde Kees, na ruim 54 jaar als missionaris geleefd en gewerkt te hebben in Noord-Brazilië, op 3 april 2008 voorgoed terug naar Nederland en ging wonen in het Sint Jozefklooster te Nijmegen. Om daar nog lang te kunnen genieten van een welverdiende rust en van de vele contacten en bezoekjes aan zijn familie, vrienden en kennissen van wie hij veel hield en met wie hij steeds een goede band had. Als hij bezoek kreeg van zijn familie of vrienden genoot hij daar zichtbaar van.
Het was voor Kees niet gemakkelijk om na zovele jaren afwezigheid weer te wennen in Nederland. Er was zoveel veranderd. Maar ook om steeds afhankelijker te worden van anderen was soms moeilijk te aanvaarden. Een ding viel mij op, dat hij ondanks alles zijn vrolijkheid en humoristische inslag behield. Kees was een goedgemutste, dankbare medebroeder die van het leven genoot, die altijd wel een gevat soms raak antwoord klaar had als je hem iets vroeg of vertelde. Kees vond erg veel steun bij Maria. Zo luisterde hij dagelijks naar Radio Maria, bad elke middag de rozenkrans mee via de radio en was een groot vereerder van O. L. Vrouw van Fatima wier beeltenis hij op zijn kamer had staan.
De laatste maanden ging het wat minder met Kees en het eten smaakte ook niet meer zo goed. Wel had hij al langer problemen met het slikken. Op een gegeven moment gaf hij aan dat hij zijn toetjes niet meer wilde. Vorige week ging het wat minder en wilde hij zelfs niet meer eten en begon ook wat te hoesten. Maar het was nog niet verontrustend. Toch lieten we de huisarts komen maar deze kon niets vinden. De dinsdag daarop ging het niet beter en omdat de huisarts in huis was vroegen wij hem om te gaan kijken en weer kon hij niets vinden. Op donderdag-ochtend 21 juli hebben wij opnieuw de huisarts laten komen en toen constateerde deze een longontsteking. Meteen werd er gestart met antibiotica. In de namiddag besloten wij hem het sacrament der zieken toe te dienen wat hij nog mee heeft kunnen maken. Zijn toestand baarde ons zorgen. Het was nu afwachten of de antibiotica pakten of niet. Vrijdagavond kon Kees bijna niet meer slikken maar het lukte nog om hem de antibiotica te geven. In de nacht ben ik enkele keren gaan kijken en op zaterdagmorgen besloot ik om bij hem te gaan zitten. Toen ik hem dat vroeg glimlachte en knikte hij en vond het goed. Het kaarsje was opgebrand en op zaterdag-middag na het bezoek van zijn zus Ans is Kees rustig en vredig ingeslapen in het bijzijn van een medebroeder net nadat zijn zus was vertrokken.
Kees wij zullen je meedragen in onze herinneringen en in ons hart. Bedankt voor je grote inzet, bedankt voor alles wat je deed voor jouw mensen in Brazilië. Bedankt voor je broederlijke liefde en vriendschap, bedankt ook voor de wijze waarop jij jouw leven samen met je familie en zovele anderen hier en in Noord-Brazilië hebt gedeeld. Moge de goede Vader je nu troostend in zijn armen nemen, dat Hij je nu voorgoed de diepste geborgenheid schenkt. Rust nu maar in Gods eeuwige vreugde. Hij zal zeker met je zijn, want je bent echt welkom bij Hem.
Namens de Communiteit St. Jozefklooster te Nijmegen
Pater Wim Halters