Nico van Ham

IN MEMORIAM

BROEDER NICOLAAS JACOBUS JOSEPH VAN HAM SCJ

Geboren te Breda op 29 november 1943

Geprofest te Helmond op 8 september 1961

Overleden te Nijmegen op 12 februari 2017

Gedachteniswoord, uitgesproken bij het afscheid van broeder Nicodemus van Ham SCJ op 17 februari 2017 in de kerk van Antonius Abt te Nijmegen.

Afgelopen zaterdagavond leek het er nog helemaal niet op, dat hij diezelfde nacht zou overlijden. Ik was even bij hem op bezoek. Hij had geen pijn, hij was benauwd en vanwege de irritatie van slijm, hoestte hij heel voorzichtig. We spraken over de mogelijkheid van een tweede chemo. Maar zelfs als zijn bloed en de andere voorwaarden goed waren, wist hij nog niet zo zeker of dat nog wel moest gebeuren. De eerste chemo was hem niet meegevallen, integendeel! En hij was toch baas over zijn eigen lijf, zei hij nog met enige zelfverzekerdheid.

Het is niet meer nodig geweest. Voor hem een gelukkige weg, hebben we tegen elkaar gezegd. Voor de achterblijvers, met name Cees en Piet, rest ontreddering. Opnieuw in korte tijd verliezen ze een heel gewaardeerde huisgenoot.

Nico was geen man van grote woorden. Geen man die zich deed gelden in gezelschap. Een man die met weinig woorden zijn hartelijkheid en genegenheid kon laten blijken. Hij had oog voor anderen, vooral voor de zieken aan zijn zorg toevertrouwd. Het was hem op het lijf geschreven!

De eerste benoeming van Nico was in het grootseminarie in Liesbosch (1962), waar hij verpleging studeerde. Hij werd volledig bevoegd verpleger: de zorg voor zieken was hem op het lijf geschreven! Het werd zijn levenstaak. Eerst in het Nijmeegse observatiehuis Huize Dehon tot 1974, vervolgens twee jaar in Sint Jozef in Cadier en Keer. Daarna weer in Nijmegen in ons klooster- bejaardenoord, in de verzorging als verpleger en vanaf 1999 als mantelzorger.

Nico was vanaf 1979 een betrokken lid van de communiteit Jonkerbos en vanaf 2015 in de Catharinahof. Nico was er met alle inzet voor hen die zijn zorg nodig hadden. De aandacht voor de zieke mens ging hem boven alles. Hij wilde zich niet laten sturen door de steeds maar aan meer aan regels en tijd gebonden verpleegzorg. Daarom ook zijn keuze als mantelzorger in De Rode Beuk, de huiskamer voor de dementerende medebroeders en andere bewoners van St. Jozef.

Zijn keuze voor de congregatie van de Priesters van het Heilig Hart van Jezus heeft hij meer dan waargemaakt. Heel eenvoudig en vanzelfsprekend. Met zijn grote dienstbaarheid, met zijn geduld voor zieken, met zijn open oog en hart voor wat nodig en dienstig was. Nico was ook een religieus mens. Hij hield van een klassieke, onopgesmukte liturgie. Hij had een brevier op zijn kamer, dat hij bij hield. Toeval of niet, de lezing waar zijn brevierboek opengeslagen was, was de lezing die we daarstraks met opzet dus, gelezen hebben: “als je God wil zien, geef hem dan te zien door voor elkaar zo goed als God te zijn”. Zijn zus zag die tekst liggen, toen ze afscheid kwam nemen, en kon niet anders dan ontroerd zeggen: dat heb je gedaan Nico! Bij ons in het gezin, in de familie. Bij al wat gebeurd is, jij hebt je best gedaan. En Ik denk te mogen zeggen, dat zijn patiënten en zijn medebroeders, daar volmondig mee in zullen stemmen.

Nico, je was een goede, betrokken broer en oom, je was een fijne medebroeder. Wij hebben alle respect voor jouw grote zorg en betrokkenheid bij mensen, meestal op de achtergrond en zonder grote woorden. Je wàs er gewoon! Nico, Dankjewel!

Breda 10 april 2017

Namens zijn medebroeders,

Hans van Zonneveld